دانلود پاورپوینت قالب های شعر فارسی

اختصاصی از ژیکو دانلود پاورپوینت قالب های شعر فارسی دانلود با لینک مستقیم و پر سرعت .

بیت ، مصراع و قافیه

بیت : به هر سطر از یک شعر بیت می گویند .( نکته : کوچکترین واحد شعر یک بیت است . )

مصراع ( مصرَع ) : هر بیت از دو قسمت تشکیل شده است که هر قسمت یک مصراع نام دارد .( نکته : کمترین مقدار سخن آهنگین را مصراع می نامند . )

مثال :بشنو این نی چون شکایت می کند از جــدایی ها حــکایـت مـی کند

قافیه : به کلمات غیر تکراری گفته می شود که در پایان بیت ها و مصراع ها می آیند ، بطوری که یک یا چند حرف آخر آنها با هم مشترک است .

نکته (1) : حرف یا حروفی که در کلمات قافیه مشترک می آیند « حروف قافیه » نام دارند .

مثال (1) :آتـش عشـق است کانـدر نی فتــاد جـوشش عشـق است کانـدر مـی فتـاد

مثال (2) :سرآن ندارد امـشب که برآید آفتابی چه خیالها گـذر کـرد و گذر نکرد خوابی

به چه دیرماندی ای صبح که جان مابرآمد بـزه کــردی و نکـردند مـوذنـان صـوابـی

نکته (2) : اگر دو کلمه قافیه در تلفظ یکسان ، ولی در معنی متفاوت باشند قافیه درست است .

مثال :آتش است این بانگ نای ونیست باد هـر کـه این آتـش نـدارد نیـست بـاد

توضیح : این بیت دارای دو قافیه است که هر دو کلمه قافیه، از نظر شکل ظاهری با هم یکسان هستند امّا از جهت معنی با هم فرق دارند . بطوری که نیست در مصراع اول فعل و در مصراع دوم اسم می باشد

و کلمه باد در مصراع اوّل اسم ، امّا در مصراع دوم فعل دعا است .

قافیه میانی ، بیت مقفّی و بیت مُصرّع

قافیه میانی : گاهی برای غنی تر کردن موسیقی شعر علاوه بر قافیه پایانی ، قافیه ای در میان مصراع می آید که به آن قافیه میانی گویند .

مثال :ملکا ذکر تو گویم که تـو پـاکی و خـدایی نروم جز به همـان ره که تـوام راه نمـایی

همه در گاه تو جویم همه از فضل تو پویم همه توحید تو گویم که به توحید سزایی

بیت مُقفّی : ابیاتی که مصراع های دوم آنها هم قافیه باشند .

مثال: نه چـنان گناهـکارم که به دشمـــنم سپاری تو به دست خویش فرمای اگرم کنی عذابی

دل همچوسنگت ای دوست به آب چشم سعدی عجب است اگر نگـردد که بگـردد آسیـابی

بیت مُصرّع : به بیتی گفته می شود که در هر دو مصراع آن قافیه رعایت شده باشد .

مثال : زمیـن گشـت روشـن تـر از آسمـان جهـانـی خـروشـان و آتــش دمــان

ردیف ،تخلّص، توضیح و نکات مورد توّجه

ردیف : کلمات یا کلماتی است که بعد از قافیه در پایان مصراع ها و ابیات می آیند و عیناً از نظر لفظ و معنی یکسان می باشند .

مثال :برق با شوقم شـراری بیش نیـست شعله ، طفل نی سـواری بیش نیست

آرزوهــای دو عــالــم دستــگـاه از کــف خـاکـم غبـاری بیش نیست

تذکّر : بیت اوّل این شعر مصرّع و دو بیت با هم مقفّی هستند .

یاد آوری : اگر دو کلمه پایان مصراع ها یا ابیات در تلفظ یکسان امّا در معنی متفاوت باشند ، ردیف به حساب نمی آیند بلکه قافیه هستند .

مثال :خــرامـان بشـــد ســـوی آب روان چنـان چـون شـده ، بـاز جـوید روان

توضیح : دو کلمه « روان» بیت بالا قافیه اند زیرا کلمه « روان » در مصراع اول به معنی روح و جان آمده است .

نکته (1) : بیت یا شعری که دارای ردیف باشد ، مردّف نامیده می شود .

نکته (2) : آوردن ردیف در شعر اجباری نیست امّا اگر شاعر بخواهد از ردیف استفاده کند بلافاصله آن را بعد از قافیه می آورد .

نکته (3) : آوردن قافیه در شعر سنتی اجباری است ولی در شعر نو (نیمایی) جایگاه خاصی ندارد .

وزن شعر فارسی : آهنگی که ازشنیدن مصراع های یک شعر در گوش ، احساس می شود وزن نام دارد .

تخلّص : نام شعری شاعر است که در ابیات پایانی شعر خود می آورد .

نکته : تخلّص بیشتر در قالب شعری غزل و قصیده کاربرد دارد .

مثال (1) : درشمار ار چه نیاورد کـسی حافظ را شکر کان محنت بی حد وشمار آخرشد

مثال (2) :امـروز رو نکـرد به در گاه حق سنـا فـردا به سـوی در گـه او با چه رو رود ؟

« قالب های شعر فارسی »تعریف قالب

تعریف قالب : قالب شکلی است که قافیه ، به شعر می بخشد و تفاوت قالب ها با یکدیگر بسته به چگونگی قرار گرفتن قافیه آنهاست . ( در واقع نحوه بکارگیری قافیه تعیین کننده قالب شعر است ).

نکته : چنانچه نحوه ی بکار بگیری قافیه در بعضی از قالب های شعر فارسی مانند قصیده با غزل و رباعی با دو بیتی یکسان باشد می توان به کمک تعداد ابیات ، محتوا و وزن شعر ، نوع قالب آن را مشخص کرد .

قالب های شعر فارسی عبارتنداز : قصیده ، غزل ، قطعه ، مثنوی ، رباعی ، دوبیتی، چهار پاره ، ترجیع بند ، ترکیب بند ، مسمّط ، مستزاد ، شعر فرد ( تک بیت ) و شعر نیمایی .

قصیــــــــــــــــده

قصیده : شعری است بر یک وزن و و یک قافیه که مصراع اوّل بیت نخست ، با همه ی مصراع های دوم ابیات دیگر هم قافیه باشد .

نمونه قصیده :

دلا تا کی در این دنیا فریب این و آن بینی* / یکی زین چاه ظلمانی برون شو تا جهان بینی*

جهانی کاندرو هردل که یابی ، پادشا یابی / جهانی کاندرو هرجان که بینی شادمان بینی*

نه بر اوج هوا او را عقابی دل شکر یابی / نه اندر قعر بحر او را نهنگی جان ستان بینی *

مشخصات قصیده :

1- تعداد ابیات آن از پانزده بیت بیشتر است

2- درون مایه و محتوای آن موضوعاتی چون مدح ، حکمت ، عرفان ، وصف ، پند و اندرز ، جشن ، شکر ، شکایت و مسایل اجتماعی می باشد

3- بیت اوّل قصیده را که مصرع است « مطلع »و به بیت آخر آن « مقطع » می گویند .

4- قصیده اوّلین قالب شعر فارسی است که به تقلید از شعر عربی از نیمه ی قرن سوم پدید آمد

5- داشتن وحدت موضوع ( یعنی ابیات قصیده باید مربوط به یک مفهوم و موضوع باشد . )

شامل 49 اسلاید powerpoint

دانلود با لینک مستقیم

دانلود پاورپوینت قالب های شعر فارسی

دانلود پاورپوینت قالب های شعر فارسی

آخرین مطالب

امکانات وب

دانلود پاورپوینت قالب های شعر فارسی

آرشیو مطالب

پيوندهای روزانه

لینک دوستان

خبرنامه