مقاله سهام ممتاز، مزایا و معایب - سهم ممتاز در ایران - حسابداری و علوم اقتصادی - word

مقاله سهام ممتاز، مزایا و معایب - سهم ممتاز در ایران برای رشته حسابداری و علوم اقتصادی شامل 30 صفحه با فرمت word

در سال ۱۹۸۴، نوعى سهام ممتاز با نرخ شناور منتشر گردید. سود این سهام هر ۴۹ روز یک‌بار مورد تجدیدنظر قرار مى‌گرفت. شرکت‌هائى که در این‌گونه سهام سرمایه‌گذارى کرده بودند مى‌توانستند در ظرف این مدت از معافیت‌هاى خاص مالیاتى (در رابطه با سود این سهام) استفاده کنند. معمولاً براى اینکه ریسک بازار در پائین‌ترین حد باقى بماند، شرکت انتشاردهنده این اوراق مى‌بایست نرخ بازده آنها را به‌گونه‌اى تعیین کند که در بازار، به قیمتى معادل یا حدود ارزش اسمى خرید و فروش شوند.

مزایاى سهام ممتاز

تأمین مالى از طریق انتشار سهام ممتاز داراى مزایاى زیر است:

۱. اگر شرکت بتواند نرخ بازدهى خود را به رقمى بیش از هزینه خاص سهام ممتاز برساند، استفاده از سهام ممتاز به نفع شرکت است. در چنین شرایطی، اهرم مالى حاصل از انتشار سهام ممتاز باعث افزایش سود هر سهم خواهد شد. بنابراین، شرکت‌هائى که قصد دارند از طریق افزایش اهرم مالى نرخ بازدهى سهامداران عادى خود را افزایش دهند سهام ممتاز مى‌تواند وسیله خوبى براى شرکت‌هائى باشد که نمى‌توانند یا نمى‌خواهند وام بیشترى بگیرند. در شرایط تورمى نیز انتشار سهام ممتاز به نفع شرکت است؛ زیرا میزان سود آن رقم ثابتى است که از محل سودهاى آتى به راحتى قابل پرداخت ست.

۲. هزینه خاص سرمایه متعلق به سهام ممتاز از هزینه خاص سرمایه سهام عادى کمتر است و این بدان‌علت است که دارندگان سهام ممتاز، از نظر دریافت سود و اصل مبلغ سرمایه‌گذارى‌شده (در صورت انحلال شرکت)، بر صاحبان سهام عادى حق تقدم دارند.

۳. اگرچه سهام ممتاز بخشى از ”حقوق صاحبان سهام“ تلقى مى‌شود. تعداد کسانى‌که در این نوع سهام حق رأى دارند محدود است؛ بنابراین، تا زمانى‌که شرکت سود این نوع سهام را به‌موقع پرداخت مى‌کند، صاحبان سهام ممتاز حق دخالت در امور مربوط به اداره شرکت را نخواهند داشت.

۴. سهام ممتاز بدون سررسید هستند، ولى در مواردی، با توجه به نوع قرارداد، شرکت مى‌تواند آنها را بازخرید کند. اگر چنین شرطى قید نگردد، این سهام بازخرید نخواهد شد، ولى اگر شرط مربوط به حق بازخرید تعیین و مورد تصویب طرفین قرار گیرد، این نوع سهام قابل بازخرید یا قابل‌ تبدیل مى‌گردد. این امر باعث مى‌شود که سرمایه‌گذاران این نوع سهام را (بر سهام عادی) ترجیح دهند. شرکت‌ها مى‌توانند با انتشار سهام ممتاز قابل تبدیل، هزینه سرمایه این نوع سهام را کاهش دهند.

۵. شرکت‌ها نسبت به پرداخت سود سهام ممتاز الزام قانونى ندارند و این بدان‌معنى است که اگر شرکتى پرداخت سود سهام ممتاز را به تأخیر اندازد، مجبور نخواهد شد که اعلام ورشکستگى کند یا تحت پیگرد قانونى قرار گیرد. در مواردى‌که شرکت از نظر قدرت نقدینگى با مسائل و مشکلاتى مواجه مى‌شود، مى‌تواند پرداخت سود این سهام را به تأخیر اندازد، بدون اینکه با مشکل یا مسئله‌اى مواجه گردد.

 نقاط ضعف سهام ممتاز

سهام ممتاز داراى شش نقطه‌ضعف به‌شرح زیر است:

۱. اگر شرکتى نتواند به میزانى برابر با هزینه سرمایه متعلقه به سهام ممتاز بازده داشته باشد، سود هر سهم عادى آن کاهش خواهد یافت.

۲. هزینه سرمایه متعلق به سهام ممتاز از هزینه سرمایه اوراق قرضه بیشتر است؛ زیرا ریسکى که متوجه صاحبان سهام ممتاز مى‌گردد از ریسک دارندگان اوراق قرضه بیشتر است. همچنین سود سهام ممتاز، یک هزینه قابل قبول مالیاتى تلقى نمى‌شود.

۳. اگرچه شرکت نسبت به پرداخت سود سهام ممتاز هیچ الزام قانونى ندارد، نپرداختن آن بر ثروت صاحبان سهام عادى و ممتاز اثر منفى خواهد گذاشت. به تعویق انداختن پرداخت سود این سهام باعث خواهد شد که ارزش سهام ممتاز و عادى شرکت به شدت کاهش یابد (البته اگر سرمایه‌گذاران چنین بپندارند که شرکت نمى‌تواند در آینده‌اى نزدیک، سودهاى انباشته را بپردازد). فراتر اینکه، اگر سود سهام براى مدت مدیدى به تأخیر بیفتد، ممکن است به دارندگان سهام ممتاز چنین حقى داده شود که تعدادى از اعضاء هیئت مدیره را انتخاب کنند.

۴. بازخرید سهام ممتاز باعث مى‌شود که شرکت در سال‌هاى بعد با مشکل نقدینگى روبه‌رو شود. حتى اگر شرکت ملزم به بازخرید سهام ممتاز نباشد، ممکن است پرداخت منظم سود سالانه براى بعضى از شرکت‌ها، کار ساده‌اى نباشد.

۵. گاهى انجام برخى از کارها منوط به تصویب سهامداران ممتاز است. در بسیارى از موارد، انتشار سهام ممتاز اضافى یا اوراق قرضه قابل‌ تبدیل به سهام ممتاز، مستلزم موافقت صاحبان سهام ممتاز شرکت است.

۶. اگر شرایط حاکم بر بازار به‌گونه‌اى باشد که سرمایه‌گذاران، سهام ممتاز را جانشین خوبى براى اوراق قرضه بدانند، شرکت مى‌تواند براى تأمین مالى خود از این نوع سهام منتشر کند. شاید وضع به‌گونه‌اى باشد که شرکت مجبور گردد مبلغى از پول مورد نیاز خود را از حل سود انباشته یا انتشار سهام عادى تأمین کند و سپس اوراق قرضه یا سهام ممتاز منتشر کند.

سهام ممتاز در ایران

براساس ماده 42لایحه اصلاح قسمتی از قانون تجارت مصوب 1347:

هر شرکت سهامی می تواند به موجب اساسنامه و تا موقعی که منحل نشده طبق تصویب مجمع عمومی "فوق العاده"صاحبان سهام ممتاز ترتیب دهد ،

امتیازات اینگونه سهام و نحوه استفاده از ان باید بطور وضوح تعیین گردد.

توجه : هرگونه تغییر بعدی ان هم با جلب موافقت دارندگان نصف بعلاوه یک "این گونه سهام "انجام می شود

نمونه هایی از امتیازات این سهام بر اساس محشای کتاب قانون تجارت در نظم کنونی اقایان حاتمی وقرایی چ 2ص133به نقل از دکتر سیروس مشکی ص 90و100عبارتند از :

- "نمونه" امتیازات "مالی" سهام ممتاز :

1- در صد معینی از سود .

2-اگر شرکت سود نداشت ، مقدار معینی به شرکای ممتاز بدهد .

3-اختصاص سود بیشتر به سهامدار ممتاز .

4-علاوه بر سود عادی مبلغ معینی اضافه پرداخت شود .

5-نیمی از منافع به سهامدار ممتاز ونیم دیگر به سهامدار عادی پرداخت شود .

6-حق تقدم در طرف معامله شدن باشرکت .

7-تقدم در خرید سهام جدید.

8-قابلیت بازخرید سهام .

9-...